Pierwszy dzień wiosny, czyli zrównanie dnia z nocą, dla dawnych Słowian był najważniejszym świętem w całym roku. Wtedy to świętowano narodziny nowego życia po mroźnej i wyczerpującej zimie, stąd Jare Święto, zwane też Jarymi Godami.

Jare Święto było nawet kilkudniowym cyklem obrzędów. Rozpoczynało je topienie słomianej kukły, symbolizującej boginię zwaną Marzanną, Morą, Śmiercią lub Smertką. Nietrudno się domyślić, że utopienie marzanny oznaczało śmierć zimy. W czasach prasłowiańskich wierzono, że zabicie postaci przedstawiającej boginię śmierci spowoduje jednocześnie usunięcie jej królestwa, czyli zimy, i nadejście wiosny. W prastarych czasach kukłę wykonywano ze słomy, owijano bandażami i kolorowymi szmatkami. Przez cały dzień dzieci nosiły ją po wsi, zaglądając do każdego domu i podtapiając, gdzie to tylko było możliwe. Wieczorem kukłę przejmowała młodzież, która przy zapalonych pochodniach szła ostatecznie utopić śmierć w rzece czy jeziorze. Czyniono przy tym ogromny hałas, klekocząc kołatkami, śpiewając i stukając w co popadnie. Kolejnego dnia malowano pisanki, które były symbolem odrodzenia życia. To właśnie z wierzeń i obyczajów prasłowiańskich pochodzi zwyczaj malowania jajek. Nasi przodkowie przed chrystianizacją ozdabiali pisanki w Jare Święto, a w miarę rozpowszechniania się chrześcijaństwa zwyczaj ten został przeniesiony na dni wielkanocne, zachowując właściwie całą swoją pradawną symbolikę. W to święto należało też porządnie się obmyć w świętej wodzie, a także przyjąć dla zdrowia kilka razów wierzbową witką, który to zwyczaj zwano śmigusem. Potem oba obrzędy – obmywania i chłostania witkami – połączono w znany nam do dziś śmigus-dyngus.

Może więc pierwszy dzień wiosny, współczesne Jare Święto, będzie dobrą okazją do tego, abyśmy dobrze się bawili?

/E. Nowak, źródło: Newsweek/