Ustawa rządowa 3. maja 1791.
STANISŁAW AUGUST
z bożej łaski i woli narodu król polski,
WIELKI KSIĄŻE LITEWSKI, RUSKI, PRUSKI, MAZOWIECKI, ŻMUDZKI, KIJOWSKI, WOŁYŃSKI, PODOLSKI, PODLASKI, INFLANTSKI, SMOLEŃSKI, SIEWIERSKI I CZERNIECHOWSKI WRAZ Z STANAMI SKONFEDEROWANEMI W LICZBIE PODWÓJNEJ NARÓD POLSKI REPREZENTUJĄCEMI.
Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucyi narodowej jedynie zawisł, długiem doświadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje, i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła; wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą, egzystencyę polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzonym; chcąc oraz na błogosławieństwo, na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć; mimo przeszkód, które w nas namiętności sprawować mogą, dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą konstytucyę uchwalamy; i tę całkowicie za świętą, za niewzruszoną deklarujemy, dopókiby naród w czasie prawem przepisanym, wyraźną wolą swoją nie uznał potrzeby odmienienia w niej jakiego artykułu. Do której to konstytucyi dalsze ustawy sejmu teraźniejszego we wszystkiem stosować się mają.
V. Rząd czyli oznaczenie władz publicznych.
Wszelka władza w społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu. Aby więc wolność obywatelską, porządek społeczności i całość państw Rzeczypospolitej na zawsze zabezpieczyć; trzy władze rząd narodu polskiego składać powinny i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą; to jest: władza prawodawcza w stanach zgromadzonych; władza najwyższa wykonawcza w królu i straży, i władza sądownicza w juryzdykcyach na ten koniec ustanowionych lub ustanowić się mających.
Przeczytajcie uważnie przytoczone fragmenty Konstytucji. Była pierwsza w Europie i ponadczasowa i zawsze chyba aktualna. Znosiła dotychczas istniejące zasady prawa obowiązujące od 1573 roku.
Konstytucja była ustawą , a jej twórcy pokazywali Europie jak można rządzić w oparciu o wolę narodu bez absolutnej władzy jednej osoby – władcy. Polacy pokazywali, że są narodem wielkim i skazani są na wielkie rozwiązania. Państwa nie udało się już uratować , ale konstytucja przetrwała w pamięci Polaków przez 123 lata zaborów, a w niepodległej Polsce dzień jej uchwalenia stał się świętem państwowym. W tym roku obchody święta konstytucji będą inne niż co roku. Inaczej wygląda też apel za którego przygotowanie dziękuję Pani Dorocie Kozieł - Kwaśniewskiej, Panu Jackowi Strzeleckiemu i młodzieży.
P. Nowak
QUIZ HISTORYCZNY O KONSTYTUCJI 3 MAJA
